مفهوم «جهان غیرمنطقی» از نظر ویتگنشتاین متقدم و رایل
نویسنده
چکیده مقاله:
ویتگنشتاین در رسالة منطقی-فلسفی در شمارههای ۳.۰۳۱-۳.۰۲ میگوید که جهانی غیرمنطقی تصورناپذیر است و دربارهاش نمیتوان سخن گفت. رایل (1946) مدعی شده است که اصولاً چیزی به نام معمای تصورناپذیری جهان غیرمنطقی و ناممکنی سخن در مورد چنین جهانی وجود ندارد. به زعم وی چنین معمایی وجود ندارد و بحث بر سر معناداری سخن در باب جهانی غیرمنطقی محصول خطای مقولهای است. رایل با نظر به معانی مختلف مفهوم «کاربست منطق» کوشیده است مفهوم «جهان (غیر)منطقی» را توضیح دهد. به باور او مفهوم «(غیر)منطقی» را تنها و تنها میتوان بر اجراکنندگان قواعد منطق یا متخطیان از آن به کار بست، چرا که جهان و واقعیات سازندة آن به هیچ روی اجراکنندة قواعد منطق یا متخطی از آنها نیستند. تنها زمانی میتوان چیزی را (غیر)منطقی دانست که آن چیز توانا به پیروی یا تخطی از قواعد منطق باشد. جهان و واقعیات آن فاقد چنین توانی هستند. این بدان معنا است که اندیشناکی در مورد حمل مفهوم «(غیر)منطقی» بر جهان یکسر بیوجه و عبث است. حمل مفهوم «(غیر)منطقی» بر جهان مصداقی از خطای مقولهای است. در این مقاله خواهم کوشید با استفاده از تمایز هارمن میان منطق (استلزام) و عقلانیت (استنتاج) نشان دهم استدلال رایل علیه ویتگنشتاین برهانی ناکام است. استدلال خواهم کرد که دلیل رایل بر امتناع اسناد مفهوم «(غیر)منطقی» بر جهان ریشه در نادیده گرفتن تمایز مهمی است که هارمن بدان اشاره کرده است.
منابع مشابه
دین باوری ویتگنشتاین متقدم
ویتگنشتاین یکی از مهمترین فیلسوفان قرن بیستم است که آرا و نظرات وی در هر دو دور? مختلف فکری او در مسایل متعدد از جمله دین تأثیرگذار بوده است. تفکر وی دربار? دین در فلسفه نخستش در رساله منطقی ـ فلسفی انعکاس یافته است. او با طرح نظریه تصویری معنا و تمایز میان گزارههای با معنا و بی معنا سعی کرده است که گزارههای دینی را جزو گزارههایی بداند که معنای متعارف ندارند. به اعتقاد ایشان دربار? چنین گزا...
متن کاملدین در فلسفۀ ویتگنشتاین متقدم
لودیک یوزف یوهان ویتگنشتاین از زمرۀ فیلسوفان تحلیلی زبان بهشمار میآید. او امور ماورای طبیعی از جمله اخلاق و دین را به فراسوی مرزهای زبان میفرستد و معتقد است که آنچه نمیتوان دربارۀ آن سخن گفت، پس بهناچار باید سکوت کرد. سخنان وی در باب دین در دورۀ نخست فکری بسیار موجز، فشرده و گاه مبهم بهنظر میآید و همین امر سبب شده است تا شارحان و مفسران ویتگنشتاین در باب جایگاه دین از منظر وی، دو موضع کا...
متن کاملفلسفه زبان ویتگنشتاین، متقدم و متأخر
معروف است که ویتگنشتاین در طول حیات خود طى دو دوره، دو فلسفه را به وجود آورد که هرکدام تازگى ها و نوآورى هاى خاص خود را دارد; وجه جامع آن دو این است که به مسأله زبان از دید فلسفى مى پردازد. آنچه در این نوشتار تقدیم مى گردد گزارشى نسبتاً جامع از این دو فلسفه است. نویسنده کوشیده است به توصیه خودِ ویتگنشتاین، خطوط اصلى فکر او و مسائل اساسى را که براى او مطرح بوده دنبال کند. در فلسفه متقدم مسأله اصلى...
متن کاملویتگنشتاین متقدم: تقابل زبان و متافیزیک
ویتگنشتاین در رساله منطقی-فلسفی درصدد است تا با ایجاد خط تمایزی میان دو سطح از امور نگاهی منطقی و دقیق به جهان داشته باشد. نزد ویتگنشتاین، متافیزیک، اخلاق، دین، و هنر همه به قلمرو امر متعالی تعلق دارند که نمیتوان درباره آن چیزی گفت، بلکه تنها میتوان آن را نشان داد که البته او از اینها از این نظر که فرازبانی است به امور مهمل یاد میکند. و جهان تجربی یا طبیعت که از آنجایی که تصویری از واقعیت اس...
متن کاملسولیپسیسم نزد شوپنهاور و ویتگنشتاین متقدم
سولیپسیسم، به مفهوم اینکه از لحاظ هستیشناختی تنها من هستی دارم و هستیِ جهانِ خارج فقط به مثابه موضوع و مضمون ذهن من، هستی دارد و هر آنچه شناخته میشود فقط به واسطه ذهنمندی من همچون تنها شناسنده، نگریسته میشود، مسالهای است که از دوران مبنا قرار گرفتن سوژه اندیشنده توسط دکارت و همچنین توجه به ذهن شناسنده توسط فلاسفهای همچون بارکلی و کانت و سپس در ایدهآلیسم آلمانی، اهمیت فراوانی داشته است. در ن...
متن کاملدین باوری ویتگنشتاین متقدم
ویتگنشتاین یکی از مهم ترین فیلسوفان قرن بیستم است که آرا و نظرات وی در هر دو دور? مختلف فکری او در مسایل متعدد از جمله دین تأثیرگذار بوده است. تفکر وی دربار? دین در فلسفه نخستش در رساله منطقی ـ فلسفی انعکاس یافته است. او با طرح نظریه تصویری معنا و تمایز میان گزاره های با معنا و بی معنا سعی کرده است که گزاره های دینی را جزو گزاره هایی بداند که معنای متعارف ندارند. به اعتقاد ایشان دربار? چنین گزا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 10 شماره 2
صفحات -
تاریخ انتشار 2019-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023